
به هر حال و با هر انگیزهاى که این کار آغاز شده باشد، اینک نقاره هر صبح پیش از طلوع آفتاب و هر عصر پیش از غروب خورشید نواخته مىشود و همزمان با برآمدن و فروشدن آفتاب ، آخرین نواهاى نقاره به گوش مىرسد. این بدان معنى است که نمازگزاران براى بر پا داشتن فریضه خود، اندک فرصتى بیش ندارند و اگر نماز خویش را به جاى نیاوردهاند، مىباید شتاب کنند و به اقامه نماز بپردازند. افزون بر این، هنگامى که حادثه خاصى رخ دهد که مردم شادمان گردند و جشنى همگانى پدید آید، نقارهنوازان بر فراز نقارهخانه مىروند و بر طبلها مىکوبند و در شیپورها مىدمند.
نیز، هر گاه در آستان امام هشتم علیه السلام بیمارى شفا یابد و به خیل شفا یافتگان آستان حضرتش افزوده شود، به منظور اعلام همگانى و اظهار سرور و شادمانى، نقارهها را به صدا در مىآورند. علاوه بر این، در شبهاى میلاد معصومان و بزرگداشت مناسبتهاى مذهبى، مانند جشنهاى بزرگ قربان و فطر و غدیر، و هم چنین در زمان تحویل هر سال شمسى، در آغاز نوروز، نقاره نواخته مىشود.
اما در ایام محرم و صفر که روزهاى سوگوارى شیعیان است، به منظور احترام به آیین سوگوارى، هیچ نوایى از نقارهخانه به در نمىآید. براى نقارهزدن در آستانه مقدسه، محل خاصى در نظر گرفته شده و جاى بلندى فراهم آمده است. این بناى زیبا و باشکوه، بر فراز ایوان شرقى صحن عتیق (انقلاب) قرار دارد و از قسمتهاى مختلف حرم ، دیده مىشود. بلندى بنا سبب شده است که به هنگام نقارهزدن، آواى آن تا دور دستها شنیده شود، و به ویژه به هنگام برآمدن آفتاب، که شهر از هیاهوى آمد و شد اتومبیلها خالى است، نواى آن در چهار سوى مشهد، گوش شهروندان را نوازش دهد.
بناى جدید و چشمگیر نقارهخانه، با ظرافت و شکوه خود، از دیدنىترین بخشهاى حرم مطهر است که همگان را به اعجاب و تحسین وامىدارد. بناى نقارهخانه که سراسر از کاشى فیروزهاى است و در پیرامون ایوان آن نرده کشى شده است، دو طبقه دارد، طبقه زیرین جاى گذاشتن طبلها و شیپورها است و طبقه دوم محل استقرار نوازندگان.
تعداد نقاره زنان
نقارهزنان هفت نفر هستند که سه نفرشان بر طبل مىکوبند و چهار نفر در شیپور مىدمند. (برگرفته از پایگاه امام رضا علیه السلام) . در جای دیگر خواندم که: نقارهزنان یازده نفر هستند و به نوبت انجام وظیفه میکنند. در آستان قدس به آنها «عملهی شکوه» میگویند. نقاره به وسیله «طبل» و «کرنا» نواخته میشود . خوب است بدانید که طبلها ذکری ندارند و فقط به عنوان «کوس شادمانه » و همنواز از شروع تا خاتمه با کرناها نواخته میشوند.
ذکر کرناها
در صورتی که کرناها ذکری دارند که سینه به سینه تا به امروز نقل شده است و بدین شرح است :
دست اول: «سرنواز » ، سردسته کرنانوازها، کرنا را به طرف گنبد حضرت به عنوان سلام میگیرد و میدمند: « سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا »
پس نوازان که تعداد آنها چهار نفر میباشند، جواب میدهند: «امام رضا »
سرنواز مجدداً با سر کرنا به طرف گنبد حضرت اشاره میکند و چنین مینوازد: «امام رضا» پس نوازان جواب میدهند: «غریب»
دست دوم: کرنای سرنواز ذکر میکند: « مولی مولی مولی علی بن موسی الرضا » پس نوازان جواب میدهند: «رضا جان» سرنواز، سر کرنا را به طرف گنبد میگیرد و ذکر میکند: «یا امام غریب، یا امام رضا»
دست سوم: کرنای سرنواز ذکر میکند: «دوران دوران امام رضاست » در این موقع طبالها به عنوان شادی طبلهای خود را به صدا در میآورند . این طبل به «کوس شادمانه» معروف است . مجدداً سرنواز ذکر میکند: «دوران دوران امام رضا، دادرس بیچارگان» پس نوازان پاسخ میدهند: «ای دادرس درماندگان» موقعی که پس نوازان میخواهند کرنای خود را بر زمین بگذارند، سرنواز میگوید: «فریاد رس»
موضوعات مرتبط: حرم امام رضا(ع)، ،
برچسبها: